Nhiều người nghĩ rằng hủy nợ bạn bè bằng 1099-C là giải pháp nhanh gọn. Nhưng sự thật không đơn giản như vậy. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết.
Hủy nợ bạn bè bằng 1099-C nghe qua tưởng là một món quà hào phóng, nhưng thực tế lại đi kèm với nhiều hệ lụy pháp lý và thuế vụ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích kỹ càng: liệu có nên sử dụng mẫu 1099-C để hủy nợ bạn bè, hậu quả sẽ thế nào, và đâu là cách xử lý khôn ngoan nhất.
Nếu bạn đang tìm thêm kinh nghiệm thực tế từ cộng đồng người Việt tại Mỹ, hãy ghé raovathouston.com để cập nhật thông tin hữu ích về tài chính, đời sống và hỗ trợ pháp lý.
Mẫu 1099-C là biểu mẫu mà các tổ chức tài chính hoặc chủ nợ phải gửi cho IRS khi họ hủy một khoản nợ trên $600 trở lên. Điều này có nghĩa là: khi một khoản nợ bị xóa, IRS coi khoản tiền đó là thu nhập chịu thuế. Do vậy, hủy nợ bạn bè bằng 1099-C đồng nghĩa với việc bạn không còn nợ bạn bè nữa.
Theo IRS.gov, việc khai báo sai (ví dụ: gọi là “quà tặng” nhưng lại phát hành 1099-C) có thể bị coi là “tax inconsistency”.
Vấn đề phức tạp nảy sinh ở đây. Khi bạn nhận được 1099-C, số tiền nợ được hủy sẽ được cộng vào thu nhập chịu thuế. Điều này đồng nghĩa với việc:
Ví dụ: nếu bạn bị hủy $5,000 nợ bằng 1099-C, thì thu nhập chịu thuế của bạn tăng thêm $5,000. Tùy khung thuế, bạn có thể phải nộp $1,000–$1,500 thuế liên bang. Như vậy, hủy nợ bạn bè bằng 1099-C không hẳn là món quà, mà đôi khi còn là gánh nặng.
Theo luật IRS, nếu bạn thật sự tặng quà thì không cần phát hành 1099-C. Quà tặng có thể bị tính Gift Tax nhưng thường chỉ áp dụng cho khoản lớn (trên $17,000/năm vào năm 2023). Nhưng khi phát hành 1099-C, tức là bạn chính thức khai báo “hủy nợ” – và đó là thu nhập chịu thuế đối với người được hủy nợ.
Theo Investopedia, việc nhầm lẫn giữa “gift” và “cancellation of debt” có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý. Người bạn bị hủy nợ có thể lập luận rằng đó là món quà, đặc biệt nếu có bằng chứng (như tin nhắn, video nói rõ).
Nếu thuế suất của bạn cao, số thuế bạn nộp có thể vượt xa lợi ích từ việc được hủy nợ.
Nếu phát hành sai 1099-C, IRS có thể kiểm tra và phạt vì báo cáo không đúng thực tế.
Thay vì mang ơn, người được hủy nợ bằng 1099-C có thể cảm thấy bị “gài bẫy thuế”.
IRS có quy định miễn thuế cho một số tình huống, ví dụ: phá sản hoặc mất khả năng chi trả (insolvency).
Thay vì hủy nợ bạn bè bằng 1099-C, bạn có thể ký thỏa thuận trả dần, hoặc chính thức ghi nhận là “quà tặng”.
Nếu bạn bất ngờ nhận được 1099-C từ bạn bè, hãy:
Nhiều người trong cộng đồng Việt tại Mỹ từng chia sẻ rằng họ nhận 1099-C mà không hề biết trước, dẫn đến bị IRS tính thêm thuế bất ngờ. Bài học ở đây: hãy luôn rõ ràng trong thỏa thuận với bạn bè, đặc biệt khi liên quan đến tiền bạc.
Hủy nợ bạn bè bằng 1099-C không đơn giản là “xóa nợ”. Đó là một hành động có ảnh hưởng lớn đến thuế và quan hệ cá nhân. Trước khi làm, hãy cân nhắc kỹ: liệu đây có thực sự là cách tốt nhất để giúp bạn bè, hay chỉ khiến cả hai bên gặp thêm rắc rối?
Nếu muốn tìm hiểu thêm về các mẹo quản lý tài chính cá nhân, bạn có thể tham khảo thêm tại chuyên mục Đời sống & Hỗ trợ tài chính trên Tretoday.
