Nỗi nhớ quê nhà, sự bỡ ngỡ nơi đất khách và hành trình tìm lại cân bằng của những người Việt đang sống tại Mỹ – câu chuyện chân thật từ trải nghiệm của nhiều thế hệ xa xứ.
Khởi đầu nơi đất khách
Ngày tôi đặt chân xuống sân bay quốc tế George Bush, Houston vào một buổi sáng tháng Tư, bầu trời như rộng hơn nhưng lòng tôi lại se sắt. Sau chuyến bay dài gần 20 tiếng, mùi không khí Mỹ lẫn với hương cà phê ở quầy gần cổng ra làm tôi vừa choáng ngợp vừa chông chênh. Xa nhà lần đầu, tôi như đứa trẻ lớn xác, bỡ ngỡ trước mọi thứ: bảng chỉ dẫn, âm thanh người dân nói tiếng Anh nhanh đến mức chỉ nghe được vài từ rời rạc.
Điều đầu tiên khiến tôi choáng chính là sự im lặng lạ lùng của những con đường ngoại ô. Khác với tiếng rao buổi sáng của Sài Gòn, ở đây chỉ nghe tiếng gió và vài chiếc xe chạy qua. Sự tĩnh lặng ấy lúc đầu khiến tôi thấy bình yên, nhưng nhanh chóng chuyển thành nỗi trống trải.
Ở nhà trọ dành cho sinh viên quốc tế, tôi chia phòng với một người bạn Việt mà trước đó chỉ trò chuyện qua vài tin nhắn. Chúng tôi học cách tự nấu ăn bằng những nguyên liệu xa lạ: rau cải xanh to gấp ba lần bình thường, thịt bò đóng gói cẩn thận, và những loại gia vị nghe tên thôi cũng lạ. Buổi tối, khi mọi người ở Việt Nam vừa thức dậy, tôi tranh thủ gọi video về cho ba mẹ. Kết nối đôi khi chập chờn, tiếng cười tiếng nói qua màn hình như khiến khoảng cách càng xa hơn.
Những ngày đi học, tôi phải căng tai để nghe giảng. Giảng viên nói nhanh, bạn bè nói nhanh hơn. Có lúc về nhà, đầu óc như muốn nổ tung vì phải dịch từng câu, từng chữ. Tôi nhớ mẹ dặn: “Không hiểu thì hỏi lại, đừng ngại”, nhưng đôi khi cái tôi và sự xấu hổ của người mới khiến tôi chỉ biết cười trừ.
Thứ tôi nhớ nhất không phải là món ăn hay chỗ ngủ, mà là hơi ấm của gia đình. Tôi nhớ những bữa cơm chiều khi cả nhà quây quần, nghe ba kể chuyện trên công ty, mẹ dặn dò em út học hành. Ở Mỹ, dù có bạn bè người Việt, cảm giác đoàn viên ấy hiếm hoi vô cùng. Tết đầu tiên nơi đây, chúng tôi tụ họp vài người, gói bánh chưng bằng lá chuối đông lạnh, nấu trên bếp điện. Khi đồng hồ điểm giao thừa, tôi cắn miếng bánh chưng mà mắt rưng rưng, nhớ tiếng pháo, nhớ hương trầm, nhớ cả tiếng xe cộ chen chúc ở quê nhà.
Thời gian dần dần giúp tôi bình tâm. Tôi bắt đầu nhận ra những điều nhỏ bé cũng có thể làm dịu nỗi nhớ. Mỗi sáng chạy bộ quanh công viên gần nhà, tôi chào vài người hàng xóm – những cái gật đầu, nụ cười xã giao tuy nhỏ nhưng mang lại cảm giác được công nhận. Tôi tìm đến cộng đồng người Việt ở Houston: những buổi chợ cuối tuần, quán phở thơm lừng, cửa hàng tạp hóa bán nước mắm, rau thơm. Chỉ cần ngửi mùi nước mắm, nghe vài câu nói giọng miền Nam, lòng tôi như được sưởi ấm.
Tôi cũng dần học cách yêu những điều nơi đây. Mùa thu lá vàng trải đầy lối đi, mùa đông tuyết rơi khẽ khàng – những thứ ở quê nhà không có. Tôi đi làm thêm ở thư viện trường, tiếp xúc với nhiều bạn bè quốc tế, học cách lắng nghe và chia sẻ. Mỗi câu chuyện về quê hương họ khiến tôi hiểu rằng nỗi nhớ quê không của riêng ai. Ai rời quê hương cũng đều mang trong tim một phần ký ức không thể nguôi.
Qua nhiều năm, tôi nhận ra sống xa quê không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội lớn để trưởng thành. Ta học cách tự lập, biết trân trọng gia đình, quê hương và cả những điều bình dị nhất. Tôi đã từng thấy mình yếu đuối, nhưng rồi mạnh mẽ hơn từ chính những ngày khó khăn ấy.
Giờ đây, mỗi khi trở về Việt Nam, tôi bước xuống sân bay và nghe tiếng Việt vang khắp nơi, tôi lại mỉm cười. Xa xứ dạy tôi biết yêu quê hương hơn, biết quý từng hơi thở, từng câu nói của mẹ, cái siết tay của ba. Và quan trọng nhất, tôi hiểu rằng, dù đi đâu, quê hương vẫn là nơi để trở về.
Câu chuyện của tôi chỉ là một trong hàng nghìn câu chuyện của những người Việt đang sống nơi đất khách. Dù con đường mỗi người khác nhau, nỗi nhớ và tình yêu quê hương vẫn luôn là sợi dây vô hình gắn kết chúng ta – những đứa con xa xứ – với mảnh đất hình chữ S yêu thương.
Những người bạn tôi gặp nơi đây cũng chia sẻ cảm giác tương tự. Chúng tôi tạo nên một gia đình nhỏ giữa lòng nước Mỹ: cùng nhau nấu nướng, cùng nhau đón giao thừa, cùng động viên khi ai đó nhớ nhà. Chính cộng đồng ấy đã biến nỗi cô đơn thành sức mạnh, biến những giọt nước mắt ngày đầu thành nụ cười của ngày hôm nay.
Và như thế, hành trình xa xứ của tôi tiếp tục – không còn chỉ là chuỗi ngày đằng đẵng của nỗi nhớ, mà là hành trình của sự trưởng thành, của tình yêu quê hương sâu sắc hơn bao giờ hết.
