Hành trình thích nghi của một người Việt tại Mỹ: từ những khó khăn ban đầu, văn hóa, công việc, cho đến cách xây dựng cuộc sống ổn định và tìm thấy chỗ đứng ở xứ cờ hoa.
Ngày đầu tiên trên đất Mỹ
Khi tôi vừa đặt chân đến Mỹ, mọi thứ đều mới mẻ và choáng ngợp. Đó không chỉ là khác biệt về ngôn ngữ, mà còn là lối sống, cách ứng xử, và cả nhịp sinh hoạt. Từ chuyện nhỏ như mua một chiếc sim điện thoại, mở tài khoản ngân hàng, đến việc chọn phương tiện di chuyển đều khiến tôi bối rối. Nhưng chính những bước đi chập chững ấy đã dạy tôi những bài học quý giá đầu tiên: đừng ngại hỏi và hãy kiên nhẫn học hỏi.
Hiểu và tôn trọng sự đa dạng văn hóa
Mỹ là quốc gia đa sắc tộc. Trong một lớp học hay nơi làm việc, bạn sẽ gặp những người đến từ khắp nơi trên thế giới: Ấn Độ, Mexico, Trung Quốc, Châu Âu… Mỗi người mang một nền văn hóa khác nhau. Điều quan trọng là biết lắng nghe, tìm hiểu và tôn trọng. Tôi từng chứng kiến một người bạn vô tình đùa cợt về món ăn truyền thống của đồng nghiệp và điều đó khiến không khí trở nên nặng nề. Bài học rút ra: sự cởi mở và tôn trọng là chìa khóa để kết nối với mọi người.
Học tiếng Anh không chỉ là ngôn ngữ, mà còn là văn hóa
Dù đã học tiếng Anh nhiều năm ở Việt Nam, khi sang Mỹ tôi mới nhận ra mình cần học lại từ đầu – không chỉ là ngữ pháp, mà là cách người bản xứ giao tiếp hàng ngày. Họ dùng rất nhiều từ lóng, cách nói rút gọn, và đặc biệt là ngôn ngữ cơ thể. Tôi bắt đầu ghi chép những cụm từ mới, xem chương trình truyền hình Mỹ và cố gắng bắt chước cách phát âm. Mỗi ngày, tôi tự đặt mục tiêu trò chuyện với ít nhất một người Mỹ, dù chỉ là câu chào hay hỏi đường. Dần dần, sự tự tin tăng lên và tôi nhận ra mình hiểu được nhiều hơn, phản xạ nhanh hơn.
Quản lý tài chính thông minh
Mỹ là đất nước đắt đỏ nếu bạn không biết quản lý tài chính. Những ngày đầu, tôi từng tiêu xài vô tội vạ: cà phê sáng 5 đô, bữa trưa ngoài 12 đô, mua quần áo không tính toán. Chỉ sau một tháng, tôi choáng váng khi nhìn tài khoản. Từ đó, tôi lập ngân sách: ghi chép từng khoản chi tiêu, sử dụng ứng dụng quản lý tài chính, và tự nấu ăn nhiều hơn. Tôi phát hiện ra các cửa hàng giảm giá, siêu thị chợ châu Á, và cả những chương trình khuyến mãi của trường đại học – những điều giúp tiết kiệm rất nhiều.
Giao thông và đi lại
Mỹ rộng lớn, mỗi bang có hệ thống giao thông riêng. Ở Houston, phương tiện công cộng không thuận tiện như New York hay Boston, nên tôi phải học lái xe và thi bằng. Việc lái xe ở Mỹ khác hoàn toàn Việt Nam: luật nghiêm, biển báo dày đặc và cảnh sát giao thông rất nghiêm khắc. Bài học nhớ đời của tôi là lần đầu lái xe vượt quá tốc độ và nhận giấy phạt. Sau đó, tôi học cách tôn trọng luật lệ, kiểm tra kỹ từng quy định trước khi lên đường.
Chăm sóc sức khỏe
Bảo hiểm y tế ở Mỹ phức tạp và đắt đỏ. Lúc mới sang, tôi chủ quan, nghĩ mình còn trẻ nên không cần. Cho đến khi bị cảm cúm nặng và phải vào phòng khám, tôi mới biết chi phí cao đến mức nào. Sau lần đó, tôi đăng ký bảo hiểm y tế cho sinh viên và học cách chọn gói bảo hiểm phù hợp. Đây là điều tôi luôn khuyên người mới: đừng tiết kiệm ở khoản này, vì sức khỏe là ưu tiên hàng đầu.
Xây dựng mạng lưới quan hệ
Ở Mỹ, quan hệ xã hội đóng vai trò quan trọng không kém bằng cấp. Tôi tham gia các câu lạc bộ, sự kiện cộng đồng người Việt và những buổi networking ở trường. Chính những mối quan hệ này đã giúp tôi tìm được việc làm thêm, thực tập và sau này là công việc chính thức. Đừng ngại mở lời, vì mọi người ở đây rất cởi mở nếu bạn chân thành.
Giữ gìn bản sắc Việt Nam
Dù hội nhập, tôi luôn tự nhắc mình gìn giữ bản sắc Việt. Tôi nấu phở, bún bò, dạy bạn bè nước ngoài vài câu tiếng Việt, kể cho họ nghe về Tết Nguyên Đán. Chính những điều đó không chỉ giúp tôi vơi nỗi nhớ quê mà còn khiến tôi tự hào hơn về nguồn cội. Người Mỹ rất tôn trọng sự đa dạng, và họ thích tìm hiểu văn hóa khác, vì thế tôi luôn cảm thấy vui khi chia sẻ về quê hương.
Bài học lớn nhất: kiên nhẫn và chủ động
Sống ở Mỹ dạy tôi rằng không ai tự nhiên giúp mình nếu mình không lên tiếng. Từ việc xin hỗ trợ học tập, tìm việc, đến việc giải quyết giấy tờ, bạn phải chủ động tìm thông tin, đặt câu hỏi và kiên nhẫn chờ đợi. Hệ thống ở đây minh bạch, nhưng đòi hỏi người dân phải tự chịu trách nhiệm. Đây là bài học mà tôi mang theo suốt cuộc đời.
Kết thúc mở cho một hành trình dài
Giờ đây, sau nhiều năm, tôi không còn là người Việt bỡ ngỡ ngày đầu. Tôi đã có công việc ổn định, những người bạn thân từ nhiều quốc gia, và quan trọng nhất, tôi đã học cách cân bằng giữa hội nhập và giữ gìn bản sắc. Mỗi lần nhìn lại, tôi biết rằng chính những khó khăn ban đầu đã tạo nên con người tôi hôm nay: kiên cường, tự lập và biết trân trọng mọi trải nghiệm.
Sống tại Mỹ là hành trình dài, không chỉ để thích nghi mà còn để khám phá bản thân. Những kinh nghiệm này, tôi tin, sẽ hữu ích cho bất kỳ ai đang hoặc sẽ bắt đầu cuộc sống mới trên mảnh đất đa sắc màu này.
