Những lát cắt đời thường của người Việt ở Houston — sáng đi làm, buổi trưa ở chợ, chiều dạo công viên, tối quây quần bên bữa cơm — và cách những điều giản dị ấy chữa lành nỗi nhớ quê.
Sau nhiều năm sống ở Houston, tôi học được rằng những điều gọi là “bình dị” mới chính là thứ nuôi dưỡng tâm hồn. Không phải lúc nào cuộc sống xa quê cũng là những bước tiến lớn, việc lương cao hay nhà cửa khang trang. Phần lớn thời gian là những ngày lặng lẽ, những buổi sáng pha cà phê vội, những chiều đi chợ, những bữa cơm không hoa lệ nhưng đầy ấm áp. Nếu bạn hỏi tôi điều gì khiến tôi gắn bó nơi này, tôi sẽ kể bạn nghe một ngày bình thường mà tôi trân trọng như một câu chuyện dài.
Buổi sáng ở khu residential nơi tôi sống không giống tiếng ồn ào của trung tâm thành phố. Có tiếng trẻ con la lên khi mẹ gọi, có tiếng máy cắt cỏ xa xa, và có những người hàng xóm đã thành quen mặt chào nhau mỗi khi gặp. Tôi thích pha một ly cà phê, ngồi trên ban công nhỏ nhìn hàng cây đung đưa. Một buổi sáng bình thường, nhưng là nơi tôi bắt đầu thu thập đủ năng lượng cho cả ngày.
Có lần tôi gặp một cụ ông ở góc đường — cụ từng làm nghề nông ở một tiểu bang khác, giờ đã về hưu nhưng vẫn ra ngoài tập thể dục mỗi sớm. Bà con trong khu thường dừng lại hỏi han, trao nhau vài quả trứng gà hay một ít trái cây. Những cử chỉ nhỏ này làm tôi nghĩ rằng “nhà” không chỉ là mái ấm trong giấy tờ, mà còn là cộng đồng bạn gặp mỗi ngày.
Buổi trưa, tôi hay ghé chợ người Việt gần khu. Chợ không lớn nhưng đủ để tìm được gói gia vị quen, bó rau thơm, mẻ bún tươi. Ở đó, người bán hàng gọi khách bằng tên, họ nhớ sở thích của bạn, và luôn có vài câu chuyện nhỏ để trao đổi. Một người bạn từng nói: “đi chợ với bà con như đi thăm nhà — vừa mua, vừa hỏi thăm.”
Những hàng quầy trong chợ gợi cho tôi nhiều kỷ niệm: tiếng xào xạc của lá chuối khi người ta gói bánh, mùi ấm của nước lèo phở nghi ngút, tiếng rao mời khách. Khi ăn một bát phở bên lề chợ, tôi thường thấy lòng dịu lại. Không phải vì món ăn sang trọng, mà vì ở đó có cảm giác thuộc về — thuộc về một dòng chảy văn hoá mà dù ở xa, bạn vẫn có thể chạm vào.
Chiều là lúc mọi người trở về nhịp công việc, trẻ con đi học thêm, người lớn khẩn trương với deadline. Tôi làm việc trong một công ty nhỏ, nơi đồng nghiệp đa dạng về văn hoá. Có lúc tôi phải thuyết trình bằng tiếng Anh, điều đó ban đầu khiến tim tôi run. Nhưng dần dần, qua từng lần làm, từng lần sai, tôi cảm thấy mình trưởng thành hơn. Điều khiến tôi vui không phải là bằng cấp hay lời khen to tát, mà là những câu nói đơn giản như “Good job” khi tôi cố gắng giải quyết vấn đề khó.
Có một chiều nhớ mãi: sau buổi họp dài, một đồng nghiệp mời tôi pha trà và ngồi xuống nghe tôi kể về Tết ở quê. Anh lắng nghe và gật đầu. Giây phút ấy, tôi thấy mình vừa được thừa nhận — không chỉ là một người lao động, mà là một con người với câu chuyện riêng.
Tối về, tôi và vài người bạn hay tụ tập để nấu ăn, cùng nhau chia sẻ bữa cơm nhỏ. Một gia đình mời nhau sang ăn, mang theo đĩa canh chua hay đĩa cá kho. Những câu chuyện trong bữa cơm xoay quanh công việc, chuyện con cái, và những kỷ niệm quê nhà. Tôi luôn tin rằng bữa cơm là nơi chữa lành — chữa lành sự mệt mỏi, chữa lành nỗi nhớ, và làm ấm lòng những người xa xứ.
Có khi chúng tôi chỉ đơn giản là ngồi yên lặng, ăn miếng cơm, nhấp ngụm nước mắm chua cay, rồi nhìn nhau mỉm cười. Không nhiều lời hoa mỹ, nhưng vừa đủ để thấy: mình không đơn độc.
Ngày lễ là lúc cộng đồng thể hiện sức sống. Tết Nguyên Đán, mặc dù không thể đầy đủ như ở quê, vẫn được tổ chức ấm cúng. Những nhà nào có điều kiện thì tổ chức nhỏ, mời bà con sang, gói vài cặp bánh chưng. Trẻ em được mặc áo dài, được tham gia múa lân và nhận lì xì. Chính những hành động này giúp thế hệ sau hiểu hơn về nguồn cội, đồng thời tạo nên một cảm giác chung cho cộng đồng.
Tôi nhớ lần đầu tiên tổ chức Tết với nhóm bạn: chúng tôi cùng nhau gói bánh, kể chuyện tuổi thơ, hát vu vơ, và cả những lúc chảy cả nước mắt vì nhớ nhà. Kỳ lạ là giữa tiếng cười và nước mắt, tôi nhận ra mình được an ủi rất nhiều.
Xa quê không chỉ có niềm vui. Có lúc tôi cảm thấy cô đơn đến tê tái: vào những ngày mưa, khi điện thoại chỉ có thông báo vô tri, khi bánh chưng không thể nào lấp đầy khoảng trống một mình. Mỗi người có cách riêng để đối diện: người tìm đến bạn bè, người tìm đến sách, có người tìm đến nhà thờ hay chùa để tìm bình an.
Tôi từng nghĩ phải cứng rắn, nhưng rồi học được rằng chia sẻ không làm ta yếu đi. Khi kể nỗi buồn với một người bạn, bạn sẽ thấy nhẹ nhõm hơn. Có những đêm chúng tôi ngồi với nhau, uống trà, kể chuyện buồn mà rồi cười, và rồi sáng hôm sau, lại tiếp tục bước đi.
Qua thời gian, tôi nhận ra cuộc sống không cần to lớn mới ý nghĩa. Những buổi sáng pha cà phê, những cuộc gặp ở chợ, một bữa cơm cùng bạn bè, là hành trang tinh thần giúp tôi đứng vững. Mỗi khoảnh khắc bình dị ấy đều chứa đựng giá trị, và khi gom lại, tạo thành một đời sống ấm áp và có hồn nơi xứ người.
Vì thế, nếu có một lời khuyên cho những ai mới sang: đừng vội chạy theo những điều lớn lao. Hãy nhìn quanh, giữ lấy những khoảnh khắc bình dị, và để chúng nuôi dưỡng bạn trong hành trình xa nhà.
